چگونگي ثبت رصد

چگونگي ثبت رصد آسمان
در اين مقاله در مورد ثبت رصد , طراحي از رصدهايمان و اهميت ثبت رصد مطالبی خواهید خواند. نگاه كردن به گفته ويليام هرشل نوعي هنر است اين هنر با هر بار نگاه كردن تقويت ميشود، حتي اگر به نظر ما آن نگاه يا رصد بيفايده بنمايد، وقتي به طور كامل از نگاه كردن به آسمان نتيجه ميگيريم كه رصد هايمان را ثبت كنيم و با هر بار نگاه كردن به برگه هاي رصد از آنها كسب تجربه نماييم و ضمناً سابقه اي از رصدهاي خود به دست آوريم. حال اين برگه های ميتوانند رصد يك واقعه ساده باشند يا مجموعه اي از رصدهاي تخصصي ما از آسمان، به طور نسبي ميشود گفت طريقه كسب هنر نگاه كردن به آسمان در همين ثبتهاي هر چند ساده و نگاه كردن هميشگي به آسمان است، يك شب رصدي زماني مفيد است كه از آن شب رصدي، نوشته اي به جاي مانده باشد. به طور ناخودآگاه ما با نوشتن گزارشات رصدي خود را ملزم به نگاه دائم و دقيق آسمان نموده ايم و در اين زمان ميتوانيم بگوئيم هنر نگاه كردن به آسمان را كسب نموده ايم. اما چگونه بايد اين كار را انجام دهيم , در باقي متن به شما خواهيم گفت :
اولین مرحله برای ثبت رصد داشتن یک برگه ثبت رصد است، که نمونه آن را در زیر خواهید دید. هر برگه ثبت دارای تعدادی پارامتر است که در زیر آنها را توضیح می دهیم.
حد قدر : به كم نورترين ستاره قابل ديدن در يك شب رصدي گفته ميشود روشهاي مختلفي براي تعيين حد قدر وجود دارد كه در اينجا به روش شمارش ستاره اي ميپردازم :
روش شمارش ستاره اي يا مثلث بندي : با شمارش تعداد مشخصي ستاره در بخش مشخصي از صور فلكي آسمان در قالب مثلث بنديهايي در هر صورت فلكي , ميتوان حد قدر را تعيين نمود. براي آشنايي با تمامي اين مناطق در آسمان ميتوانيد به آدرس :
www.seds.org/billa/lm/rjm.html
http://obs.nineplanets.org/lm/rjm.html ( بسيار مفيد )
مراجعه نماييد.
شرايط ديد: شرايط ديد به چگونگي ديده شدن جرم آسماني با چشم يا وسيله رصدي گفته ميشود كه با توجه به وضعيت جوي متغيير است و با پنج پارامتر , معروف به مقياس آنتونيادي در نجوم آماتوري بررسي ميشود كه آن پنج پارامتر به شرح زير ميباشد :
I : ديده خوب , بدون لرزش تصوير
II : نوسانهاي آرام , همراه با لحظاتي مكث
III : لرزش شديد تصوير
IV : كيفيت پائين تصوير , لرزشهاي مداوم و مشكل آفرين
V : ديده بد و نامناسب كه حتي مانع از طراحي اجمالي تصوير ميشود
براي آشنايي بيشتر با آنتونيادي و شرايط ديد ميتوانيد به : http://www.daviddarling.info/encyclopedia/A/Antoniadi_scale.html
مراجعه نماييد .
روش طراحي : در پائين برگه رصد خود با مداد به طراحي بپردازيد سايه بزنيد و... مهمترين نكته آن است كه هرچه ديديد دقيقا همان را به طور كامل با شكل ستارگان اطرافش و تمام جزئيات ثبت كنيد . اولين بار بسيار نا اميد كننده است چون شما هنوز به نگاه كردن دقيق عادت نكرده ايد اما اگر مستمر اين كار را انجام دهيد از نتيجه كار خود و بررسي شكلهاي اول با دقت بالاي طراحي هاي آخر خود شگفت زده خواهيد شد به همين سادگي با خرجي به مراتب كمتر از خرج عكاسي شما ميتوانيد پروژه هاي بسياري را در مورد رصد اجرام غير ستارهاي انجام دهيد و چه آسمان شاهد واقعه رصدي باشد يا نباشد آسمان شب هاي شما پر از پروژه هاي علمي و موضوعات جذاب رصدي است .
شايد براي شروع بد نباشد از سحابيها يا طراحي عوارض ماه , رصد روخگردهاي ماه يا قمرهاي مشتري شروع كنيد . براي اطلاعات بيشتر و ديدن نمونه اي از پروژه هاي رصدي ميتوانيد به آدرس زير مراجعه نمائيد
http://victoria.rasc.ca/articles/1995/art9501.html

براي مطالعه بيشتر ميتوانيد به مجله نجوم شماره 36 و 115 مراجعه نماييد. البته لازم به ذكر است كه هر نوع رصد به برگه رصدي خاص و جزئيات مخصوص خود نياز دارد و به طور مثال رصد دنباله دارها و هلال هاي ماه هاي قمري يسيار مفصل تر و كامل تر است و اين برگه به صورتي كلي و براي رصد اجرام غير ستاره اي , ماه و خورشيد مناسب ميباشد.
اميدواريم در ثبت رصدهايتان موفق باشيد و از رصد علمي آسمان لذت ببريد.


نمونه هایی از برگه های رصد


برگه ثبت رصد

برگه ثبت رصد


: شماره گزارش

: نام مشاهده كننده

142 / /
200 / /

: تاريخ



: شهر

: كشور


: زمان پايان رصد

: زمان شروع رصد

: ابزار رصد

: شرايط جوي آسمان در طول رصد

شرح رصد


طراحي


برگه ثبت رصد دنباله دار
نام دنباله دار :


: شماره گزارش

: نام مشاهده كننده

142 / /
200 / /

: تاريخ



: شهر

: كشور


: زمان پايان رصد

: زمان شروع رصد

: ابزار رصد

: شرايط جوي آسمان در طول رصد

شرح رصد

درجه تراكم گيسو :
بعد :
اندازه دنباله :
ميل :
زاويه موقعيت دنباله :
قدر مجموع :
حركت زاويه اي در ساعت :
قدر سطحي ( مركز گيسو ) :
حركت زاويه اي در شبانه روز :
اندازه گيسو :


ترسيم شكل دنباله دار



برگه ثبت رصد هلال ماه


: شماره گزارش

: نام مشاهده كننده

142 / /
200 / /

: تاريخ



: شهر

: كشور


: زمان پايان رصد

: زمان شروع رصد

: ابزار رصد

: شرايط جوي آسمان در طول رصد

شرح رصد

اختلاف سمت ماه و خورشيد در زمان رويت :
شماره ماه گرد نجومي :
فاصله زاويه اي ماه از خورشيد در زمان غروب :
شماره ماه گرد اسلامي :
زاويه هلال ماه نسبت به افق :
لحظه مقارنه :
سطح روشن ماه :
زمان غروب خورشيد :
زمان غروب ماه :
سمت خورشيد در زمان غروب :
سمت ماه در زمان غروب :
زمان رويت هلال :
مدت مكث ماه بعد از رويت هلال :
سن ماه در زمان رويت هلال :
موقعيت ماه در مدار خود به دور زمين :
ارتفاع ماه در زمان رويت :
عرض دايره البروجي ماه در زمان رويت هلال :
سمت ماه در زمان رويت :

ترسيم وضعيت هلال در زمان رويت



خسرو جعفری زاده : http://www.nightsky.ir
آريا صبوري : http://rokhgard.blogspot.com/