يك كاربرد در استفاده از زمان و طول جغرافيايي در نجوم

يك كاربرد در استفاده از زمان و طول جغرافيايي در نجوم رصدي
موقعيت جغرافيايي هر نقطه از سطح زمين توسط دو مبداء تعيين مي شود
يك مبداء كه نسبت به دايره استوا سنجيده مي شود و مبداء ‌ديگر كه نسبت به نصف النهار مبداء كه نصف النهاري قرار دادي مي باشد سنجيده مي شود
به طور مثال وقتي مي خواهيم موقعيت نقطه اي را بر روي نقشه جغرافيايي تعيين كنيم موقعيت را به ترتيب با تشريح اختلاف درجه آن نسبت به نصف النهار مبدا( طول جغرافيايي) و همچنين نسبت به دايره استوا(عرض جغرافيايي) تعيين مي كنيم
عرض جغرافيايي هر محل را در نجوم مي شود به راحتي توسط ارتفاع ستاره قطبي از افق تعيين نمود ولي آيا مي شود بوسيله نجوم و عوامل نجومي طول جغرافيايي مناطق را تعيين نمود؟ و يا مي شود با دانستن اختلاف ساعت پديده اي نجومي در دو محل خاص اختلاف طول جغرافيايي آن دو را به دست آورد ؟جواب مثبت است
فقط كافي است كه كمي در مورد تقسيمات طول جغرافيايي اطلاعات داشته باشيد. طول جغرافيايي كه قبل از كشف قاره آمريكا خط فرضي آن از جزاير خالدات (قناري) مي گذشت و بعد از كشف قاره امريكا تا1912 نصف النهار پاريس بعنوان مبدا آن بود كه از آن سال تا كنون نسبت به نصف النهار مبدا كه از گرينويچ لندن مي گذرد سنجيده ميشود كه زمين را به دو نيمكره 180 درجه در غرب و شرق خود تقسيم ميكند . براي تعيين اختلاف طول جغرافيايي توجه به نكات زير ضروري است
زمين هر 24 ساعت يكبار محور خود را از غرب به شرق طي ميكند
ظهر براي هر نقطه از سطح زمين عبارت است از زماني كه خورشيد به نصف النهار آن نقطه مي رسد
نظر به اينكه زمين در مدت24 ساعت يك بار به دور خود ميچرخد لذا هر 15 درجه معادل 1 ساعت ميباشد
بنابراين با توجه به اين اطلاعات از روي اختلاف ساعت دو نقطه مي توانيم به اختلاف طول جغرافيايي آنها و يا به عكس با داشتن طول جغرافيايي دو نقطه به اختلاف ساعت آن دو نقطه پي ببريم
حال چگونه نجوم، اختلاف ساعت و طول جغرافيايي به هم مرتبط مي شوند؟ به خاطر اينكه حركات خورشيد ، ماه و زمين عوامل اصلي خسوف و كسوف مي باشند و حركت خورشيد در هر منطقه بر مبناي حركت خورشيد بر روي طول جغرافيايي آن نقطه مي باشد، پس با اختلاف ساعت مشاهده پديده هاي نجومي مانند خسوف و كسوف ( يا پديده هاي رصدي كه در آنها زمانسنجي ملاك است ) در مناطق مختلف و محاسبه زمان آغاز و پايان اين پديده ها يا ميزان رصد هر پديده در مناطق مختلف مي شود به اختلاف طول جغرافيايي مناطق مختلف پي برد و يا حتي مي شود با زمان مشاهده پديده در كشوري و قرار دادن شهري در آن كشور به عنوان شهر مبنا و سنجش تفاوت طول جغرافيايي آن نسبت به شهر هاي مجاور , اختلاف ساعت آن شهر ها را نسبت به هم تعيين نمود و با تعيين چنين پارامترهاي به انجام فعاليتهاي محاسباتي و تحليل وقايع رصدي پرداخت